آفرینش انسان با تعالی و تکامل عجین است؛ حضرت حق، جانِ آدمی را با میل به رشد، دانایی، زیبایی، حقیقت و نیکی و گسترش همه این خصایص و فضایل اخلاقی آمیخته است و کوشش و کشش او به سوی اخلاقی زیستن روی به تصاعد دارد. این میل و این کوشش همواره ایام با شناخت و کسب معرفت از زندگی و سیره بزرگان عملی است. به دیگر سخن، انسان برای انسانی و اخلاقی زیستن در پی اسوه و الگوست، در این میان و همواره، ادیان و مذاهب در نقش راهنمای بشر نقش و نقوش بسزایی را در زندگی انسان ایفا کرده، می‌کنند و خواهند کرد.
نهضت امام حسین(ع) درس‌های اخلاقی و پیام‌های معنوی فراوانی دارد که در طول تاریخ و برای همه انسان‌ها و انسان امروز هم، سازنده و آموزنده است. از این رو در حالی که اهمیت به عزاداری و اهتمام به زنده نگه داشتن شعائر رویداد عظیم عاشورا لازم و ضروری است، اما توجه و عمل به درس‌های بزرگ نهضت حسینی(ع) نیز برای همگان به ویژه پیروان و شیعیان آن امام همام، لازم‌تر و ضروری‌تر است، زیرا جوهره قیام حسینی(ع)، تثبیت و تحکیم همین تعالیم نورانی و جامعه انسانی و به تعبیر خود سیدالشهدا(ع)، اصلاح و به سامان آوردن و تهذیب نمودن جامعه است: «إِنّی لَمْ أَخرُجْ أَشِراً و لا بَطِراً و لا مُفْسِداً و لا ظالِماً، إِنَّما خَرجْتُ لِطَلَبِ إلاصلاحِ فی أُمَّةِ جَدّی» و به همین سبب، جاه‌طلبی، کام‌جویی، آشوب‌گری و ستمگری در این قیام راه نداشته است.
باید توجه شود که عاشورا، معلم اخلاق بشریت است و می‌تواند انسان‌ها را آشکارا و به صورت عملی، با فضائل و رذائل اخلاقی آشنا سازد.
در نبرد عاشورا، رذیلت‌های نفسانی و صفات زشتی مانند حسد، جهل، غضب، کینه، تکبر، مکر، سنگ‌دلی، ناسپاسی، پیمان‌شکنی، لجاجت، غرور، حرص، طمع، دنیادوستی، فساد‌انگیزی، ریاست‌طلبی، ظلم و بی‌عدالتی در لشکر دشمنان حضرت سیدالشهدا(ع) موج می‌زد.
در سوی دیگر، صفات نیکوی انسانی و فضائل اخلاقی، در امام حسین(ع) و یاران ایشان تبلور یافته بود. برخی از آن صفات عبارتند از: صبر، ایثار، فداکاری، عفو، صداقت، غیرت، محبت، خلوص، شجاعت، عزت نفس، شکر، تسلیم و رضا، سخاوت، جوانمردی، خیرخواهی، حرّیت، آزادگی و شهادت‌طلبی.
امام حسین(ع) برای اعتلای دین و احیای ارزش‌های دینی و فضیلت‌های اخلاقی و مبارزه با بدعت‌ها و انحرافات در دین و رذیلت‌های اخلاقی، همه هستی خود، حتی کودک شیرخوار را در راه خداوند فدا کردند، چنانکه خود آن حضرت، هدف از قیام خود را چنین بیان کرده‌اند: «وَ أنَا أدْعوكُم إلى كِتابِ اللّهِ وَ سُنَّةِ نَبِيِّهِ صلى الله عليه و آله فَإِنَّ السُّنَّةَ قَد اُميتَت، وَ إِنَّ الْبِدْعَةَ قَدْ أُحْیِیَتْ» و لذا پیروان ایشان نیز باید درباره دین و ارزش‌های دینی و آرمان‌های اخلاقی از هیچ کوششی دریغ نکنند و دست‌کم در حفظ دین خود و التزام و عمل به ارزش‌های اخلاقی و فضیلت‌های انسانی کوشا باشند.
به عنوان نمونه: خیرخواهی و ایثارگری شهدای کربلا، سرمشقی آموزنده برای آحاد مردم است که می‌توانند با به کارگیری آن، روابط خود را با دیگران، به وجهی نیکو، تنظیم کنند.
چنانکه بخشش جناب حرّ و چشم‌پوشی از گناه وی بعد از پشیمانی و نیز تکریم شخصیت او، سرمشق مناسب دیگری از درس‌های عاشوراست که توجه و عمل به آن، ارتباط خانوادگی و اجتماعی افراد با یکدیگر را بهبود می‌بخشد و همان‌گونه که توجه و اهتمام امام حسین(ع) و یارانش و خاندان مطهرش به نماز، دعا و ذکر و مناجات با پروردگار در شب عاشورا و نیز در روز عاشورا و در آن بحبوحه جنگ و جدال و پس از آن در دوره اسارت آل‌الله «سلام‌الله علیهم»، درس سازنده و آموزنده دیگری است که عمل به آن، می‌تواند رابطه انسان با خداوند را تعریف و تنظیم نماید و ده‌ها و صدها نمونه دیگر از این دست را می‌توان در صحنه کربلا و عاشورا یافت.
خلاصه اینکه: درس مهم عاشورا، عبرت گرفتن از عاقبت شوم پیروان صفات رذیله و تلاش در جهت ریشه‌کن ساختن یا حداقل سرکوب آن صفات، از یک سو و اسوه قرار دادن پیروان صفات حسنه و کوشش در راستای تحصیل فضیلت‌های اخلاقی، از سوی دیگر است.
در واقع تفکر و تعمق در رخدادهای عاشورا، راهی برای تهذیب نفس آدمیان است و هدف بزرگ ارسال رسولان الهی و انزال کتب آسمانی را تحقق می‌بخشد و همه اهل معرفت به ویژه جوانان حق‌جو و تکامل‌طلب می‌توانند برای دستیابی به یک زندگی معنوی و پیروزی در جهاد با نفس، از این واقعه بزرگ درس‌آموز، نهایت استفاده را بنمایند.
انسان معاصر در روزگار ما اگر دغدغه اخلاق و معنویت‌گرایی، دغدغه حقوق بشر و حق انسان، دغدغه عدالت و ظلم‌ستیزی، دغدغه واقع‌گرایی عقلانی، دغدغه حقیقت‌طلبی و دغدغه تکامل‌خواهی دارد، می‌تواند این دغدغه‌ها را در کلاس عاشورا و امام حسین(ع) دنبال نموده و درس‌های آموزنده و سازنده در این زمینه‌ها را از این کلاس بی‌پایان فراگیرد.
السلام علی الحسین و علی علی‌بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین.
....................
خبرگزاری ایکنا
