مقام اول مسابقات کشوری معارف نهجالبلاغه با تأکید براینکه کسی در رشته نهجالبلاغه موفق عمل میکند که با قرآن کریم آشنایی کافی داشته باشد، گفت: ضرورت امروز جامعه این است که عدهای را از جامعه قرآنی در زمینه نهجالبلاغه با حضور اساتید برجسته کشوری تربیت کنیم و جلسات را در این زمینه افزایش دهیم تا زمینه انس آحاد جامعه با این کتاب ارزشمند فراهم شود.
غلامحسین فاتحی، دارنده رتبه نخست معارف نهجالبلاغه در چهلوششمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم در گفتوگو با ایکنا از چهارمحالوبختیاری با اشاره به اینکه ما محبان و شیعیان امیرالمؤمنین(ع) هنوز انس لازم را با نهجالبلاغه نداریم، اظهار کرد: به تعبیر شهید مطهری در مقدمه کتاب «سیری در نهجالبلاغه»، این کتاب شریف مانند شخص غریبهای است که شاید هر روز هم او را میبینیم و سلام علیک هم داریم اما با اخلاق او آشنا نیستیم، با او نشست و برخاست نکرده و او را خوب نمیشناسیم لذا تصوری که آحاد جامعه از نهجالبلاغه دارند، تصور شایسته و بایسته نیست و اینجاست که مظلومیت حضرت نمایان میشود.
وی با ذکر اینکه نهجالبلاغه را باید بشناسیم تا ببینیم چه دنیای عمیق و عجیبی در این کتاب ارزشمند نهفته است، ادامه داد: انسان حسرت میخورد وقتی میبیند مستشرقان غربی غیرمسلمان چگونه این کتاب را مطالعه کرده و در مضامین آن تعمق دارند و نکاتی از نهجالبلاغه استخراج میکنند که ما بهعنوان دوستداران حضرت هنوز به آن دست نیافتهایم.
معلم آموزش و پرورش چهارمحالوبختیاری با تأکید بر اینکه فرهنگ نهجالبلاغهخوانی در جامعه باید نهادینه شود، توضیح داد: این هدفگذاری باید از مدارس و دانشآموزان آغاز شود و آموزشوپرورش باید در این راستا اقدام اثرگذار داشته باشد، ضمن اینکه این فرهنگ باید به سایر اقشار جامعه نیز تسری یابد.
نقش مسابقات در اشاعه فرهنگ نهجالبلاغهخوانی
این چهره قرآنی استان برگزاری مسابقات و رویدادهای ناظر به مبحث نهجالبلاغه را در آشنایی مردم با این کتاب شریف بسیار مهم ارزیابی کرد و در خصوص اهمیت تقویت مسابقات، گفت: برای تقویت و شکوهبخشی به رشته نهجالبلاغه در مسابقات سراسری قرآن، متولیان باید تلاش کنند گام اول یعنی مرحله شهرستانی را محکم بردارند و تا میتوانند این مسابقات را با تعداد بیشتری از شرکتکنندگان برگزار کنند، بهنظرم استانهایی که تعداد رتبههای بیشتری داشتند آنهایی بودند که در گام اول و مرحله شهرستانی تعداد متسابقان بیشتری در مقایسه با سایر استانها داشتند. لذا تبلیغات و انگیزهبخشی به اقشار مختلف مردم برای ثبتنام و مشارکت در مسابقات قرآن بسیار موضوعیت دارد و جا دارد برنامهریزی شود.
فاتحی با تأکید بر اینکه هر کدام از قرآنیان دلسوز باید پیامبرگونه «طَبيبٌ دَوَّارٌ بِطِبِّهِ» باشند، افزود: هر کدام از ما میتوانیم کسانی را که در اطرافمان میشناسیم برای حضور در این رویداد قرآنی دعوت و تشویق کنیم و مسابقات را به آنان معرفی کنیم و از همان مرحله شهرستانی تلاش کنیم که بازار مسابقات قرآن کریم داغ شود و پرشور و باشکوه باشد. اگر رقابت قوی در گام نخست ایجاد شود، یقین بدانید چهرههای بیشتری امکان حضور در مراحل بعدی را پیدا میکنند و امکان موفقیت استان در گامهای بعدی نیز افزایش خواهد یافت و آثار و برکات آن در جامعه ساری و جاری میشود.
رسالت جامعه قرآنی در رونقبخشی به مسابقات
این حافظ کل قرآن کریم بیان کرد: وقتی این چرخه به درستی طی شود، نظر آحاد جامعه به مسابقات قرآن کریم جلب میشود و تعداد بیشتری به سمت این رویداد قرآنی جذب میشوند و در سالهای بعد نیز افزایش دامنه مخاطبان و رونق مسابقات قرآن را شاهد خواهیم بود، یعنی افراد بیشتری تشویق میشوند که با مطالعه نهجالبلاغه یا صحیفه سجادیه یا تقویت سطح در دیگر رشتههای مسابقات، خود را به این مسابقات برسانند. تبلیغات و اطلاعرسانی بسیار اهمیت دارد و بنده همینجا اعلام آمادگی میکنم که اوقاف و امور خیریه یا صدا و سیما را در برنامههای معرفی و تبلیغ رشته نهجالبلاغه یاری کنم تا شاهد جذب حداکثری برای مشارکت در این رشته از مسابقات سراسری قرآن باشیم.
فاتحی تأکید کرد: برکات این انس با نهجالبلاغه بهتدریج آثار خود را در جامعه مشخص میکند. برای مثال همسر بنده که امسال توانست به مرحله نهایی این رشته راه بیابد، بسیار علاقهمند شده است که این مسیر را ادامه دهد و مطالعهاش را بیشتر کند تا بتواند سال آینده در این مسابقات عملکرد بهتری داشته باشد. یقین بدانید که این انس با نهجالبلاغه در زندگی تکتک ما بسیار اثرگذار است لذا مسابقات بهانهای است تا مسیر انس برای انسان گشوده شود و کسی که پا به این مسیر بگذارد، راه خود را پیدا خواهد کرد.
این معلم آموزشوپرورش چهارمحالوبختیاری با تأکید بر اینکه مسابقات نهجالبلاغه در مدارس نیز باید بهصورت جدی و اثرگذار پیگیری شود، توضیح داد: به یاد دارم اولین حضورم در مرحله کشوری مسابقات قرآن دانشآموزان در سال ۶۷ که دانشآموز سوم راهنمایی بودم، در رشته نهجالبلاغه بود. در آن زمان باید ۴۰ حدیث نهجالبلاغه را در پنج موضوع حفظ میکردیم و احادیث انتخاب شده بسیار کاربردی بودند بهگونهای که دانشآموزان پایههای اعتقادی شامل توحید، نبوت، عدل، معاد و امامت را میشناختند و مأنوس میشدند.
یک پیشنهاد برای مسابقات نهجالبلاغه دانشآموزان
فاتحی ادامه داد: متأسفانه این رویه کنار گذاشته شد و در سالهای اخیر رشته نهجالبلاغه در مسابقات قرآن دانشآموزی با رویکرد پژوهشی برگزار میشود و متأسفانه بسیاری از این پژوهشها کپیبرداری هستند یعنی عملاً دانشآموز آشنایی و انس لازم را پیدا نمیکند. بهنظرم اگر شکل مسابقات رشته نهجالبلاغه به روال قبل بازگردد و دانشآموزان احادیث و ترجمهها را با شرح مختصر یاد بگیرند، هدف اصلی مسابقات یعنی انس و الفت اتفاق خواهد افتاد. در این زمینه، کتابهای فراوان خوبی وجود دارد که با زبانی ساده و قابل فهم، حکمتهای نهجالبلاغه را شرح میدهند و مناسب دانشآموزان هستند.
وی تأکید کرد: دانشآموز دوره متوسطه ما هنوز مهارتی را که بتواند از طریق پژوهش به یادگیری و دانشافزایی بپردازد و مطلب جدیدی یاد بگیرد، ندارد لذا به نظرم جا دارد از کتابهای در دسترس برای مسابقات نهجالبلاغه دانشآموزان استفاده شود تا علاقهمندی دانشآموزان برای مشارکت در این رشته افزایش یابد.
این مدرس قرآن کریم در خصوص روند کنونی برگزاری مسابقات نهجالبلاغه دانشآموزی، تصریح کرد: این رشته در مسابقات قرآن پیشبینی شده است که البته دانشآموزان متوسطه اول تا مرحله استانی در این رویداد میتوانند شرکت کنند و مرحله کشوری ندارند؛ برای دانشآموزان متوسطه دوم نیز تا سال گذشته از هر پایه یک نفر به کشوری راه مییافت اما متأسفانه با یک سیاست کاملاً نادرست مقرر شده است که نه فقط در رشته نهجالبلاغه بلکه دیگر رشتههای مسابقات قرآن، ۲ نفر از سه پایه به مرحله کشوری اعزام شود.
انتقاد از یک رویه نادرست در مسابقات قرآن دانشآموزان
فاتحی افزود: این تصمیم که با توجیه سیاستهای مالی و انضباط اقتصادی اتخاذ شده بهنظرم عاقلانه نبوده بلکه محل آسیب است و دست استانها برای اعزام دانشآموزان بسته میشود؛ دانشآموزی که کار کرده و در مرحله استانی به مقام اول دست یافته است با چه توجیهی باید او را به مرحله کشوری اعزام نکنیم؟ چنین دانشآموزی سال آینده دیگر انگیزه شرکت در مسابقات را نخواهد داشت و لذا امیدواریم لااقل مانند گذشته از هر پایه یک نماینده داشته باشیم.
وی با تأکید بر اینکه تشویق و اهدای جوایز خوب به دانشآموزان برگزیده قرآنی در مراحل مختلف مسابقات قرآن بهویژه کشوری بسیار حائز اهمیت است، توضیح داد: دانشآموزی که مثلاً ۱۰۰ کیلومتر راه طی میکند و به مرحله کشوری مسابقات قرآن میرود و حائز مقام مثلاً در رشته نهجالبلاغه میشود باید جایزه خوبی را بهموقع دریافت کند و تشویق شود تا شیرینی تلاشش در ذهن او ماندگار شده و در این راه ثابتقدم بماند.
فاتحی تشویقهای مادی را از مهمترین عوامل جذب و ماندگاری نوجوانان و جوانان دانست و افزود: باید در زمینه مسابقات قرآن هزینه کرد و صرفهجوییها را به سمت و سوی دیگری ببریم. اگر امروز خدای ناکرده در این زمینه خست به خرج بدهیم، در آینده نزدیک باید پشیمانی داشته باشیم، اتفاقی که سال گذشته در جریان اغتشاشات دیدیم آشکار کرد که بسیاری از جوانان ما آشنایی و انسی با قرآن و معارف اهلبیت(ع) ندارند که بهنظرم نتیجه سیاستهای نادرست است.
این چهره قرآنی استان در پاسخ به پرسشی مبنی بر راهکارهای ارتقای سطح آشنایی مردم با نهجالبلاغه، بیان کرد: ما در سال ۹۶ و ۹۷ شاهد حرکتی در استان و کشور ناظر بر نهضت نهجالبلاغهخوانی بودیم با این توضیح که جلسات کوچک نهجالبلاغهخوانی در سطح مساجد و محلات و منازل برگزار شود و شرکتکنندگان در این جلسات این کتاب شریف را قرائت کنند و با آن آشنا شوند. باتوجه به اینکه الفاظ و معانی این کتاب بعضاً دشوار و نیازمند توضیح است، نیاز به مربی و مدرس آشنا به نهجالبلاغه در این جلسات روخوانی ضرورت دارد.
اجرای نهضت نهجالبلاغهخوانی مستلزم تربیت نیرو است
فاتحی ادامه داد: متأسفانه باید گفت که حرکت نهجالبلاغهخوانی در استان ما چندان موفقیتآمیز نبود اگرچه در بسیاری از استانها این جلسات پاگرفت و همچنان ادامه دارد. ما در فرخشهر، در کنار اجرای طرح تلاوت نور ناظر بر قرائت قرآن کریم بعد از نماز جماعت مغرب و عشاء، برخی شبها را با حضور امامجمعه سابق این شهر به قرائت و شرح کوتاه حکمتهای نهجالبلاغه میپرداختم که بسیار جذاب بود و تعداد زیادی از حکمتها را پیش رفتیم.
وی با بیان اینکه جلسات نهجالبلاغه در گوشه و کنار استان برگزار میشود اما کافی نیست، تصریح کرد: باید راهکاری برای رونق جلسات نهجالبلاغه پیدا کنیم و سیاستی اتخاذ شود که آموزههای نورانی این کتاب شریف وارد زندگی مردم شود. بعد از اجرای نهضت نهجالبلاغهخوانی تعداد زیادی از این کتاب در مساجد توزیع شد و در دسترس قرار گرفت که حرکت خوبی بود اما جا دارد جلسات آن نیز برگزار شود و آحاد جامعه تشویق شوند که این کتاب را مطالعه کنند. اشاعه جلسات نهجالبلاغه از سوی بخشهای مختلف مساجد از جمله کانونهای فرهنگی هنری و پایگاههای بسیج و نیز برگزاری مسابقات و رویدادهای نهجالبلاغه موضوعی است که جای کار دارد.
این حافظ کل قرآن کریم ضرورت تربیت مربیان نهجالبلاغه را نیز یادآور شد و توضیح داد: مربی نهجالبلاغه به تعداد کافی نداریم و البته مربی نهجالبلاغه باید کسی باشد که معارف قرآن را بشناسد و در وهله نخست یک فرد قرآنی باشد زیرا نهجالبلاغه تفسیر قرآن است و این دو از یکدیگر جدا نیستند. کسی در رشته نهجالبلاغه موفق عمل میکند که با قرآن کریم آشنایی کافی داشته باشد. بنده شخصاً در رشته نهجالبلاغه از قرآن بسیار کمک گرفتم و انس با قرآن را عامل موفقیتم در نهجالبلاغه میدانم.
فاتحی ادامه داد: ضرورت امروز این است که عدهای را از جامعه قرآنی در زمینه نهجالبلاغه با حضور اساتید برجسته کشوری تربیت کنیم و جلسات را در این زمینه تا میتوانیم افزایش دهیم تا زمینه انس آحاد جامعه با این کتاب ارزشمند فراهم شود. حجتالاسلام مهدوی ارفع در ابتدای نهضت نهجالبلاغهخوانی در استان در شهرهای مختلف استان حضور یافت اما نیروهای مجری این کار ارزشمند را پیدا نکرد و به نظرم ابتدا باید نیروهای این عرصه تربیت شوند تا بتوان این کار بزرگ و با برکت را به ثمر رساند.
چهره برگزیده رشته نهجالبلاغه در مسابقات سراسری قرآن با اشاره به اینکه نهجالبلاغه رشتهای نوپا در مسابقات قرآن اوقاف است که از سال گذشته بهطور جدی به آن توجه شده است، اظهار کرد: در یکی دو سال اخیر، رشتههای تفسیر، نهجالبلاغه و صحیفه سجادیه بهصورت جداگانه در قالب بخش معارفی در شهر مقدس قم برگزار میشود و امسال نیز شاهد این رویداد بودیم.
وی با ذکر اینکه بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن کریم امسال کمتر شاهد ایرادات و اشکالات سال گذشته بود، ادامه داد: اغلب اشکالاتی که سال گذشته بعضاً از جانب متسابقان مطرح شده بود امسال و در این دوره مسابقات کمتر شاهد بودیم که جای خرسندی و تقدیر دارد؛ مثلاً در خصوص محتوا باید بگویم که نظم و دقت بیشتری را از مرحله شهرستانی تا کشوری نسبت به سال گذشته شاهد بودیم.
نقاط مثبت بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن
فاتحی بیان کرد: سال گذشته، ترجمه ۲۶۰ حکمت اول نهجالبلاغه بهعنوان محتوای این رشته معرفی شده بود، امسال اما جلد دوازدهم کتاب «پیام امام امیرالمؤمنین(ع)» بهعنوان منبع معرفی شد که از حیث حجم محتوا بیش از ۱۳ برابر محتوای سال قبل بود و مشتمل بر شرح و تفسیر ۱۲۰ حکمت نهجالبلاغه میشد.
حافظ کل قرآن کریم در چهارمحال و بختیاری مبحث تبلیغات و شکل برگزاری مسابقات قرآن را نیز یادآور شد و توضیح داد: مراحل شهرستانی و استانی بخش معارفی مسابقات قرآن کریم بر خلاف سال گذشته که بهصورت مجازی برگزار شد، بههمت اوقاف و امور خیریه استان بهصورت حضوری و در سطحی فاخر و خوب برگزار شد و محل برگزاری نیز فضایی شکیل و وسیع بود.
فاتحی در خصوص داوری مسابقات رشته نهجالبلاغه در مرحله کشوری که بسیار دقیق بود، بیان کرد: سال گذشته فقط ۲ داور این بخش را داوری کردند امسال اما ۲ داور دیگر نیز برای بخشهای فن بیان و نحوه اجرا از اساتید مبرز کشور تعیین شده بودند که از جمله داور فن بیان، استاد عباس سلیمی بود. آزمون کتبی در شامگاه افتتاحیه و بعد از این مراسم برگزار شد که سؤالات بسیار سطح بالا و دشوار طراحی شده بود.
وی در پایان اظهار کرد: در مرحله ارائه نیز، متسابق ۱۲ دقیقه فرصت در اختیار داشت که باید به شش پرسش پاسخ میداد یعنی ابتدا باید دو سطر از یک حکمت نهجالبلاغه را قرائت میکرد و سپس، ترجمه دو سطر، ترجمه پنج واژه یا مفرده و سه پرسش تفسیری را پاسخ میداد. اعلام نتایج هر روز در پایان شب یکی دیگر از نقاط مثبت مسابقات امسال بود و هر متسابق که در هر روز مسابقه خود را پشت سر میگذاشت کارنامه را بهصورت بهروز در شامگاه همان روز دریافت میکرد که به نظرم رویه خوبی بود. بنده با امتیاز ۹۷.۳۱ یعنی با ۲ نمره اختلاف با نفر دوم، توانستم به کار خودم در این رویداد قرآنی پایان بدهم و با یاری اهلبیت(ع) و حضرت فاطمه معصومه(س) موفق به کسب رتبه اول شدم
