كمترين مقداري كه در روايات مطرح شده است، «ده آيه در روز» ميباشد كه موجب خروج از غفلت و بيخبري ميگردد و به تدريج هوشياري و توجّه و دقت را در امر خود و ديگران، جايگزين مينمايد:
«مَنْ قَرَأ عَشْرَ آياتٍ في لَيْلَةٍ لَمْ يُكْتَبْ مِنَ الغافِلينَ».[1]
(هركه در هر شب ده آيه بخواند از جمله بيخبران نوشته نخواهد شد).
قبلاً از سوره اعراف گذشت كه ياد خدا و انس با او در خلوتِ خويش، انسان را از غفلت بيرون ميكشد:
«وَ اذْكُرْ رَبَّكَ فِي نَفْسِكَ... وَ لا تَكُنْ مِنَ الْغافِلِينَ».[2]
در اين حديث شريف همين تأثير را براي روزي ده آيه بيان ميفرمايد.
در ادامه اين حديث و در احاديثي ديگر بر «قرائتِ پنجاه آيه» تأكيد شده است:
«وَ مَنْ قَرَأ خَمسينَ آيةً كُتِبَ مِنَ الذّاكِرينَ».[3]
(و هر كه پنجاه آيه بخواند از جمله ذاكرين نوشته خواهد شد).
«القُرآنُ عَهْدُ اللهِ إِلي خَلْقِهِ فَقد يَنْبَغي لِلْمَرءِ الْمُسلِمِ أنْ يَنْظُرَ في عَهدِهِ، وَ أنْ يَقْرَأ مِنْه في كُلِّ يَوْمٍ خَمسينَ آيَةً».[4] امام صادق ـ عليه السّلام ـ : (قرآن عهد خدا بسوي خلق خدا ميباشد پس يقيناً براي شخصِ مسلمان سزاوار است كه با دقت در عهد خويش بنگرد و از آن در هر روز پنجاه آيه بخواند).
«يَنْبَغي لِلرَّجُلِ إذا أصْبَحَ أنْ يَقْرَأ بَعْدَ التَّعْقيبِ خَمْسينَ آيَةً».[5] امام رضا ـ عليه السّلام ـ
(براي مرد سزاوار است هرگاه صبح نمود، بعد از تعقيبات نماز، پنجاه آيه بخواند).
در حديثي ديگر، قرائتِ يك سوره، قبل از خوابِ شبانه، تأكيد شده است:
«ما يَمْنَعُ التّاجِرَ مِنْكُم المَشْغُولَ في سُوقِهِ إِذا رَجَعَ إِلي مَنْزِلِهِ أنْ لا يَنامَ حَتّي يَقْرأ سُورَةً مِنَ القُرآنِ، فَيُكْتَبَ لَهُ مَكانَ كَلِّ آيَةٍ يَقْرءَوُها عَشَرُ حَسَناتٍ وَ تُمْحي عَنْهُ عَشْرُ سَيِّئاتٍ».[6] امام صادق ـ عليه السّلام ـ : (چه چيزي تاجر از شما را كه در بازارش مشغول به كار است مانع ميشود كه وقتي به منزل برميگردد، نخوابد تا اينكه سورهاي از قرآن را بخواند پس برايش عوضِ هر آيهاي كه ميخواند ده حسنه نوشته شود و از او ده سيئه محو گردد).
وقتي امام به يك بازاري، اعتراض ميكند چرا هر شب يك سوره نميخواند پس حالِ اهلِ علم چگونه است؟! ميبينيم حديثِ قبلي، پنجاه آيه را بعد از نماز صبح مطرح مينمايد و اين حديث سورهاي را قبل از خواب شبانه، كه قابل جمع ميباشد كه مقصود هر دو عمل ميباشد و يا اينكه بر طبق حديث اول يك سوره يا پنجاه آيه در طول روز مورد نظر است كه حداكثر بايد قبل از خوابِ شبانه قرائت گردد.
مقدار قرائتِ مستمرِ روزانه با شأن و مقامِ قاري در ارتباط ميباشد كه ده آيه او را از غفلت بيرون ميبرد و پنجاه آيه در جمله ذاكرين قرار ميدهد و بيشتر از آن، از اين قرار ميباشد:
«وَ مَنْ قَرَأ مِائَةَ آيَةٍ كُتِبَ مَنَ القانِتينَ، وَ مَنْ قَرَأ مِائَتي آيَةٍ كُتِبَ مِنَ الخاشِعينَ وَ مَنْ قَرَأ ثَلاثَ مِائِةِ آيَةٍ كُتِبَ مِنَ الفائِزونَ وَ مَنْ قَرَأ خَمْسَ مِائَةِ آيَةٍ كُتِبَ المُجْتَهِدينَ وَ مَنْ قَرَأ ألَفَ آيَةٍ كُتِبَ لَه قِنطارٌ وَ القِنطارُ خَمْسَةَ عَشَرَ ألفَ (خَمْسُونَ) مِثقالٍ مِنْ ذَهَبٍ، المِثْقالُ أرْبَعَةٌ وَ عِشْرُونَ قيراطاً أصغَرُها مِثلُ جَبَلِ أُحُدٍ و أكْبَرُها ما بَيْنَ السَّماءِ وَ الارْضِ!».[7]
(و هر كه صد آيه بخواند از جمله «قانتين» نوشته ميشود، و هر كه دويست آيه بخواند از «خاشعين» نوشته ميشود، و هر كه سيصد آيه بخواند از «فائزين» نوشته ميشود و هر كه پانصد آيه بخواند از «مجتهدين» نوشته ميشود و هر كه هزار آيه بخواند برايش قنطاري نوشته ميشود و هر قنطار پانزده ـ پنجاه ـ هزار مثقال از طلاست و هر مثقال بيست و چهار قيراط است كه كوچكترين آن همچون كوهِ احد و بزرگترين آن ـ باندازه ـ مابين آسمان و زمين ميباشد!).
در حديثي از امام باقر ـ عليه السّلام ـ از خصوصياتِ شيعه علي ـ عليه السّلام ـ «كثرتِ نماز و كثرتِ تلاوت قرآن» ميباشد:
«إنّما شيعَةُ عَليٍّ النّاحِلُونَ، الشّاحِبُونَ، الذّابِلُونَ، ذابِلَةٌ شِفاهُهُمْ مِنَ الصِّيامِ، كَثيرةٌ صَلوتُهُم، كَثيرَةٌ تِلاوَتُهُمْ لِلْقُرآنِ، يَفْرَحُ النّاسُ وَ يَحْزَنُونَ».[8]
(شيعة علي ـ عليه السّلام ـ صرفاً كساني هستند كه ضعيف اندام، رنگ پريده، خشكيده لب ميباشند لبهايشان از روزه خشكيده، نمازشان بسيار، تلاوتشان از قرآن فراوان ميباشد مردم شادي ميكنند و آنان در حزن و اندوه عاقبت خويش به سر ميبرند).
پي نوشت ها:
[1] . بحارالانوار 89، ص196، ح 2.
[2] .اعراف/205.
[3] . بحارالانوار،همان.
[4] .الکافی،ج2،ص609،ح1.
[5] . بحارالانوار ،ج83،ص191.ح 53.
[6] . همان،ج89،ص202.
[7] . بحارالانوار 89 ،ص196، ح 2.
[8] . وسائل الشیعه،ج6،ص191.
----------------