یکی از حقوق کودک بر پدر و مادر، حق آموزش قرآن است و والدین موظفند این حق را ادا کنند که دست‌یافتن به این مهم در طرح‌هایی همچون «هر مادر ایرانی یک مربی قرآنی» و یا «مادر دانا کودک توانا» که در کشور در حال اجراست، قابل دست یافتن است.
دوره شهر من شهر قرآن
پایان هفته گذشته آستان مقدس امامزادگان حلیمه و حکیمه خاتون(س) شهرکرد صحنه برگزاری دوره تکمیلی تربیت مربی قرآن کریم کودکان ویژه معلمان دبستان و پیش‌دبستانی، بانوان مربی قرآن و مادران علاقه‌مند با حضور ۳۰ نفر و تدریس مهدی فاضلی مهرآبادی بود. به گفته مجری طرح، بانوان بسیاری از سراسر استان برای ثبت‌نام در این دوره‌ها اعلام آمادگی کردند، اما امکان حضور در مرکز استان را نداشتند.
این دوره‌های مهارتی با عنوان «شهر من شهر قرآن» و «شهر من شهر نماز» برای خانواده‌ها و به‌ویژه بانوان که رسالت عظیم مادری را بر عهده دارند، بسیار موضوعیت دارد به‌ویژه اینکه مدرس این دوره سابقه درخشانی در این عرصه در سراسر کشور دارد.
برای آشنایی بیشتر با روند برگزاری دوره‌های «شهر من شهر قرآن» و «شهر من شهر نماز» در شهرکرد گفت‌وگوی ایکنا با استاد، مسئول اجرایی و یکی از قرآن‌آموزان تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.
مهدی فاضلی مهرآبادی، مدیر مؤسسه ریحانة‌النبی، تکنولوژیست آموزشی و کارشناس ارشد روان‌شناسی در خصوص ضرورت و اهمیت برگزاری دوره‌های آموزشی شهر من، شهر قرآن به خبرنگار ایکنا گفت: اگر مدیران و متولیان امر، برپایی برنامه‌های قرآنی و فرهنگی خانواده‌بنیان و کودک‌محور را جدی نگیرند، یقیناً جامعه متحمل آسیب‌های اجتماعی خواهد شد.
این مدرس ملیِ شیوه‌های نوین آموزش قرآن و نماز کودکان با اشاره به توصیه‌های رهبری که فرمودند «در هر کار فرهنگی باید پیوست خانواده لحاظ شود»، ادامه داد: در حوزه ارتقای فرهنگ دینی کشور با مقوله‌‌هایی چون «مادر و کودک» مواجه هستیم که رشد آنها نشانه رشد یک کشور است و بنابراین آموزش مادران برای کودکان مسئله‌ای بسیار جدی است.
ضرورت برنامه‌های قرآنی با محوریت مادر و کودک
وی با بیان اینکه هر مادر باید به اندازه هر یک سال کودک خود یک روز آموزش ببیند، افزود: بیش از ۱۰۰۰ دوره تخصصی قرآنی مربی و مادر در کل کشور و در سطوح مقدماتی، تکمیلی و پیشرفته ذیل عناوین «شهر نماز»، «شهر قرآن»، «شهر اهل بیت(ع)» و «شهر مادران» انجام گرفته است که تجربه ۲۰ سال کار را شامل می‌شود. آموزش نماز شیرین و قرآن آسان، تربیت بدون تنبیه، زندگی با مهارت و یک سنت کوچولو از جمله موضوعات این دوره‌هاست که با استقبال بسیاری روبرو شده است.
فاضلی افزود: طرح ملی شهر نماز رتبه اول شورای فرهنگی عمومی کشور را در اسفندماه ۱۴۰۲ دریافت کرد و خوشبختانه منجر به احیای نماز برای کودکان اول ابتدایی در کل کشور شده است.
وی در خصوص طرح مادران و کودکان زیر ۱۱ سال گفت: یکی از حقوق کودکان بر والدین، حق آموزش قرآن است که والدین موظفند این حق کودک را ادا کنند که دست‌یافتن به این مهم در طرح‌هایی همچون «هر مادر ایرانی یک مربی قرآنی» و یا «مادر دانا کودک توانا» که در کشور در حال اجراست، قابل دست‌یافتن است.
مدیر مؤسسه ریحانة‌النبی با تأکید بر حق کودکان بر والدین نسبت به ضرورت شرکت در این دوره‌ها تأکید کرد و گفت: با توجه به اینکه بیش از نیمی از مربیان ما مادر هستند و والدین باید برای تربیت کودکان خود آموزش ببینند، کمترین خروجی این دوره‌ها تربیت مادران توانا و کسب مهارت‌های تربیتی برای کودکان خودشان خواهد بود.
برپایی ۱۲ دوره تخصصی مادر و کودک
فاضلی در خصوص استقبال مربیان و مادران از این دوره‌ها در استان چهارمحالوبختیاری، تأکید کرد: در استان چهارمحالوبختیاری تا به حال ۱۲ دوره تخصصی طی شش سال اخیر با کمک اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، کانون‌های مساجد و نیز مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد در شهرستان‌های شهرکرد، فارسان، هفشجان برگزار و در قالب طرح‌های شهر نماز، کارگاه هر مادر ایرانی یک مربی قرآنی و دوره‌های تربیت مربی تخصصی عملیاتی شده است.
این مدرس دوره‌های آموزش نوین قرآن بیان کرد: استان چهارمحالوبختیاری از استعدادهای خوبی برخوردار است اما متأسفانه مسئولان استان انسجام لازم را ندارند که یک عامل منفی برای رشد فرهنگی این استان خواهد بود. چنانچه یک مدیر، حمایت قرآنی و حمایت برنامه‌های فرهنگی در حوزه خانواده را جدی نگیرد، آسیب‌های اجتماعی بسیاری را به جامعه تحمیل می‌کند. این استان می‌تواند استان نمونه خانواده‌بنیان و کودک‌محور در کشور باشد.
مسئولان فرهنگی و قرآنی حمایت کنند
مدیر مؤسسه ریحانة‌النبی با اشاره به عدم نیاز جامعه به بخشی از برنامه‌های موجود نظیر برپایی همایش‌ها، مسابقات یا نمایشگاه‌های سالانه گفت: هزینه برای کار کودک و آموزش مربی و مادر ارجحیت و ضرورت دارد چون یک سرمایه‌گذاری اجتماعی است و تا زمانی که مدیری این مهم را درک نکند، شایستگی لازم را برای مدیریت ندارد چراکه کودکان سرمایه‌های ملی بوده و در اولویت قرار دارند.
فاضلی با بیان اینکه هزینه برای کودکان هزینه نیست، بلکه سرمایه‌گذاری است از عدم حمایت استعدادهای این استان ابراز تأسف کرد و گفت: حکایت قدیمی پادشاهی که گفته بود اگر در مسجد صدای خنده و شادی کودکان را نشنوید باید برای نسل بعدی آن مسجد نگران باشید، بیانگر ضرورت افزایش دانش، نگرش و باور مادرها برای تربیت کودکان با محوریت نماز و مسجد است.
سازوکار اجرای طرح شهر من، شهر قرآن
در ادامه، مهناز طاهری، مدیر خانه قرآن ثقلین شهر هفشجان و مسئول برگزاری دوره‌های «شهر من، شهر نماز» و «شهر من، شهر قرآن» در شهرکرد در خصوص اهداف برگزاری دوره تربیت مربی قرآن کودکان در استان گفت: هدف ما آشنایی بیشتر مادران، مربیان و در مجموع بانوانی است که با کودکان سروکار دارند تا با شیوه‌های ارتباط‌گیری قوی‌تر و نزدیک‌تر آشنا شوند.
طاهری گفت: طبق تجربه خودم در گذراندن این دوره‌ها در تهران و شهرکرد، متوجه شدم اگر هر کسی بتواند این آموزش‌ها را ببیند و خلاقیت خود را نیز به‌کار بندد، نتیجه‌ای عالی در امر تربیت کودک خواهد گرفت.
وی با اشاره به ضرب‌المثل معروف «خشت اول گر نهد معمار کج تا ثریا می‌رود دیوار کج»، افزود: اگر مادران و مربیان قرآنی، خشت اول تربیت را به درستی بگذارند، در سن کودکی و نوجوانی هم مادر و هم خود کودک از مشکلات احتمالی در امان می‌مانند و این یک تربیت درست و بسیار تأثیرگذار است.
این بانوی فعال قرآنی در خصوص سابقه اجرای این دوره و بازخورد مربیان قرآنی استان، تأکید کرد: امسال، سال دوم اجرای طرح است که خودم نیز مجری طرح استاد فاضلی بوده و توانستم کتاب وی با عنوان «شهر من، شهر نماز» را به نام شهرمان، هفشجان نیز به چاپ جدید برسانم.
وی در معرفی بیشتر کتاب «شهر من، شهر نماز» و اجرای اولین نماز کودکان مقطع اول ابتدایی هفشجان، ادامه داد: این یک کتاب تصویری آموزش نماز به کودکان است و هدف ما از چاپ آن آشنایی کودکان با فریضه الهی نماز به‌عنوان بهترین راه ارتباطی انسان با خداست. در همین راستا اولین نماز کودکان اول ابتدایی هفشجانی با عنوان «کودک من» در این شهرستان اقامه شد که ثواب آن‌را به شهدای صنعتگر شهرستان هدیه کردیم.
طاهری در بیان دیگر سوابق فرهنگی و قرآنی خود در مدارس هفشجان، از اجرای نماز کودکان در محیط باز حدود ۸ مدرسه ابتدایی خبر داد و گفت: با هماهنگی مدیران چند مدرسه ابتدایی و با هدیه کتاب شهر من، شهر نماز به دانش‌آموزان در ساعات استراحت با شادی و قصه به آنها آموزش‌های لازم را دادم و در پایان با شعار «اولین نماز من، هدیه به امام زمان» برایشان جشن نماز را برگزار کردیم.
اجرای طرح شهر من، شهر قرآن در چند مدرسه ابتدایی
وی گفت: این کتاب‌ها با همت و کمک خیرین و بانوان مسجد در ۳۰۰ جلد چاپ شد و تا به‌حال نیمی از کتاب‌ها به دانش‌آموزان چند مدرسه هدیه شده است.
این بانوی فعال قرآنی با اشاره به تهاجم فرهنگی و معنویت کمرنگ شده امروز به‌ویژه در قشر جوان گفت: بنده به‌عنوان فعال قرآنی شاهد هستم حتی مادران به ظاهر غیرمقید نیز مشتاق به قرارگیری فرزندانشان در مسیر روشن سبک زندگی اسلامی هستند. انسان فطرتاً خداجو بوده و ما موظفیم فضا را برای پرورش این حس خداجویانه کودکان مهیا کنیم بنابراین نیازمند آموزش تعداد بیشتری از مربیان و مادران هستیم.
وی با زیبا و ارزشمند دانستن کار تربیت کودک، تصریح کرد: کارشناسان این حوزه از جمله استاد فاضلی معتقدند که مادر باید در قبال هر یک سال کودک، یک ساعت آموزش ببیند و این حرف درست و زیبایی است.
طاهری دغدغه‌مند نبودن و عدم همکاری و حمایت مدیران و مسئولان استان را مانعی جدی برای رشد و اجرای طرح‌های قرآنی دانست و گفت: در اجرای طرح نماز، از ستاد اقامه نماز درخواست حمایت داشتیم که محقق نشد. بنده یک فعال قرآنی ذیل اداره تبلیغات اسلامی و نیز مسئول کانون فرهنگی هنری مسجد هستم و از ظرفیت این مکان مقدس برای کار قرآنی استفاده می‌کنم.
وی حمایت آموزش و پرورش را از فعالیت‌های قرآنی ناظر به کودکان و نوجوانان ضروری دانست و افزود: استاد فاضلی جزو اساتید کشوری بوده و نامه رسمی از وزارت کشور دارد و نیز تحت نظر آموزش و پرورش کار می‌کند اما متأسفانه حمایت استان ما از این استاد کشوری کمرنگ بوده و بنده به تنهایی برنامه آموزشی او را هرچند محدود در استان اجرایی کردم.
طاهری از پیشنهاد ارائه فراخوانی برای اجرای این طرح برای معلمان آموزش و پرورش استان خبر داد و گفت: گذراندن این دوره‌ها برای توانمندسازی معلمان پیش دبستانی و پایه‌های اول، دوم و سوم ابتدایی سودمند است و می‌تواند در جشن تکلیف‌ها اجرایی شود همچنان که در شهر هفشجان در حال اجراست.
وی حمایت و پشتیبانی نهادهای فرهنگی و قرآنی از طرح شهر من، شهر قرآن را ضروری بیان کرد و افزود: یقیناً قلب و روح کودکان به تعبیر امام معصوم(ع) مانند زمین بکری است که نیازمند تقویت و بذرپاشی بوده و هر آنچه در آن کشت شود در جوانی برداشت می‌شود.
طاهری حمایت نیروهای قرآنی مردمی در برپایی دوره‌های آموزشی و اجرای طرح‌های قرآنی را مهم ارزیابی کرد و توضیح داد: این حمایت‌ها در زمینه مکان و نیز حمایت مالی برای تهیه جوایز قرآن‌آموزان و ... می‌تواند باشد.
توانمندسازی معلمان برای آموزش قرآن و نماز
نرگس کرمی دستنایی، بانوی قرآن‌آموز طرح شهر من، شهر قرآن به خبرنگار ایکنا گفت: یک کنکوری علاقه‌مند به تحصیل در دانشگاه فرهنگیان هستم و به دلیل اشتیاق آموزش به کودکان، در این دوره شرکت کردم تا سطح آگاهی خودم را برای برقراری ارتباط بیشتر با کودکان بالا برده و در آینده در جایگاه معلمی و نیز در جایگاه مادری موفق باشم.
وی با توصیه بانوان به شرکت در این طرح‌ها، اظهار کرد: افراد با کسب این آموزش‌ها می‌توانند علاوه بر آگاه‌کردن کودکان اطرافشان، در زندگی فردی و خانوادگی نیز اثرگذار باشند و این امر ابتدا با جذب و تأثیرگذاری روی قلب کودکان، سپس روی فکر آنها امکان‌پذیر خواهد بود.
کرمی در خصوص محتوای آموزش‌ها گفت: در این دو جلسه قواعد تجوید را یاد گرفتیم و تدریس آسان، سریع و علمی را تمرین کردیم که این آموزش‌ها در قالب ابزارهای دیداری و شنیداری ارائه می‌شوند.
وی از شرکت در این دوره ابزار خرسندی کرد و افزود: همدلی و صداقت حاکم در جمع این بانوان قرآنی بنده را مجذوب کلاس کرد و در این دوره با دوستان خوبی آشنا شدم و تأثیرات مثبتی گرفتم.
کرمی با اشاره به تأثیرات منفی رسانه‌ها بر کودکان، نوجوانان و جوانان امروز، گفت: حضور در محافل گرم و صمیمی قرآنی یک راه روشن برای خنثی‌کردن آثار رسانه‌های جمعی و دفع خطراتی است که امروزه اعتقادات قرآنی و فرهنگی ما را تهدید می‌کند.
وی با اشاره به محرومیت اهالی شهر دستنا در دسترسی به امکانات فرهنگی، تصریح کرد: مدرسان و معلمان دستنا از حیث سطح آموزشی در حد عالی نیستند و بنابراین برگزاری دوره‌های آموزشی بیشتری برای ایجاد آگاهی بیشتر معلمان امری ضروری است. با وجود سطح بالای استقبال مردم اما حمایت و پشتیبانی مسئولان استان برای برگزاری دوره‌های آموزشی اندک است.
به گفته مجری طرح، بانوان بسیاری از سراسر استان برای ثبت‌نام در این دوره‌ها اعلام آمادگی کردند، اما امکان حضور در مرکز استان را نداشتند. علاقه‌مندان برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص دوره‌های آموزشی جدید با شماره ۰۹۹۱۱۳۸۵۷۰۸ تماس بگیرند.
