قبله، نماد توجه قلبها به خدا است تا در پنهان و آشكار به ‏سوى يك نقطه روى كرده، نهايت‏ بندگى را تجسم بخشد. از طرفى، اين ‏توجه لطيف ‏ترين روحى است كه مى‏تواند مردمان را با همه اختلافات ‏درزمان و مكان و روشهايشان به امتى متحد و اجتماعى منسجم تبديل ‏كند. رو به قبله بودن به هنگام قرائت قرآن تذكرى است ‏براى‏ انسان فراموش كار و غافل كه خواندن قرآن يعنى ديدار با خداوند. از اين‏رو در ميان همه مسلمانان عملى شايسته و نيكو است و نزد فقيهان عالى‏ مقام شيعه بلكه فقهاء همه مذاهب اسلامى رو به قبله‏ بودن هنگام قرائت قرآن استحباب دارد.

گرچه استفاده از قال طلا و نقره براى قرآن جايز است ولى صاحب ‏كشف العظاء نقش دادن و نوشتن آيات قرآن را با آب طلا خلاف ادب‏مى‏داند و مى‏نويسد: بزرگى و عظمت قرآن آن را برنمى ‏تابد. 
در روايتى محمد بن رواق مى‏گويد: قرآنى را كه يك سوره آخرش با آب طلا نوشته شده بود به حضرت اامم صادق نشان دادم. امام ‏هيچ‏گونه نكوهشى نكرد ولى فرمود: دوست ندارم قرآن جز با مركب‏ سياه نوشته شود چنان كه بار اول نوشته شده است.

سوگند به قرآن كريم منعقد نمى‏ شود، يعنى سوگند خوردن به غير نام خداوند و لو قرآن كريم، حكم و آثار شرعى «سوگند» را ندارد.

فروش قرآن نزد فقيهان شيعه حرام است ولى فروختن جلد يا ورق ‏آن اشكال ندارد. 
شيخ انصارى دركتاب مكاسب مى‏نويسد: مستند اين فتواى تننها شهرت آن نزد فقيهان است.(شهرت فتوائى)اما فروش آن در نظر مذاهب‏ اسلامى جايز و مباح است و تنها احمدبن حنبل فروش آن را حرام‏دانسته است. 
زيرا قرآن بالاتر از آن است كه قيمت‏گذارى شود.

فروش قرآن به كافر جايز نيست و معامله آن باطل است. اين ‏فتواى مورد اتفاق فقيهان عاليقدر بلكه همه مذاهب ديگر اسلامى جزحنفى است. 
صاحب كتاب كشف العظاء نيز مى‏نويسد: كافر نمى‏تواند مالك قرآن‏شود.

قرائت قرآن از مهمترين آداب برخورد با قرآن و پيش نياز تدبرو در نهايت عمل نمودن به آيات قرآنى است. از سوى ديگر قرائت ‏نيز خود داراى شرايط و آدابى است كه به صورت گسترده و پراكنده‏ در كتابهاى فقهى يافت مى‏شود; از جمله:

1- قرائت ‏سوره ‏هاى سجده بر جنب و زن حائض و داراى نفاس حرام ‏است و تمام فقهاء مذاهب بر آن تصريح كرده ‏اند. اما قرائت آيه ‏هاى ‏ديگر قرآن از سوى زن حائض يا داراى نفاس كراهت دارد و براى جنب‏ خواندن بيش از هفت آيه مكروه و زيادتر از هفتاد آيه كراهت ‏شديد دارد. 
2- سجده كردن بعد از قرائت آيه‏ هاى سجده، واجب فورى است. 
3- خواندن سوره سجده در نمازهاى واجب جايز نيست. اگر قرائت‏آن عمدى باشد نماز باطل است. ولى قرائت‏ سوره سجده در نمازهاى‏ مستحبى جايز است، در حال نماز سجده را به جا مى ‏آورد و سپس به‏ نماز ادامه مى‏دهد. 
4- با تكرار آيه سجده، واجب است ‏سجده را تكرار كند. 
5- در عدد سجده‏ هاى واجب ميان عالمان شيعى و اهل سنت اختلاف‏ است. سجده‏ هاى واجب از نظر فقهاء گرانقدر شيعه درس سوره ‏هاى «ح م‏سجده، نجم، فصلت و علق است‏» و سجده‏ هاى مستحب يازده مورد است. 
از نظر مالكى و شافعى قرائت آيات عزائم سجده واجب ندارد ولى‏احناف سجده ‏هاى واجب قرآن را چهارده مورد گفته ‏اند.

قرائت قرآن در دستشوئى كراهت دارد اما خواندن آيه‏ الكرسى وذكر خدا مكروه نيست. 
در منتهى المطلب از امام صادق(ع)آورده است: «لم يرخص فى‏الكنيف فى اكثر من آيه ‏الكرسى و حمد الله او آيه‏» 
خواندن بيش از آيه ‏الكرسى و با يك آيه در دستشوئى اجازه داده ‏نشده است. 
و در روايتى از اميرمومنان(ع)قرائت قرآن در دستشوئى نهى شده‏ است.

1- قرائت‏ سوره‏ هاى طولانى در نماز كه باعث گذشتن وقت نمازمى‏شود جايز نيست. 
2- قرائت قرآن در ركوع و سجود مكروه است. و در روايتى دركشف الغطاء، آمده است: سزاوار نيست قرائت قران در ركوع و سجده. ركوع براى خداوند و سجده جاى دعاى بسيار است. 
3- قرائت قرآن در قنوت جايز است و قرائت دعاهاى قرآنى درقنوت نيكو است. مانند آيه(ربنا لاتزع قلوبنا... 
4- قرائت‏سوره «عم يتساءلون‏» يا «هل‏اتى‏» يا «غاشيه‏» ويا «قيامت‏» در نماز صبح مستحب است. 
5- قرائت‏سوره «اعلى‏» و يا «شمس‏» در نماز ظهر مستحب‏است. 
6- خواندن سوره‏هاى «نصر» و «تكاثر» در نمازهاى عصر ومغرب مستحب است.

سازگارى آهنگ آيه با محتواى آن به همراه خدا ترسى و تقواى‏ باطنى قارى مى‏تواند درشنونده بسيار تاثير گند و او ار به وجد در آورد تا بى ‏اختيار در برابر عظمت مقام الهى به سجده رود. ازاين‏رو، پيامبر گرامى اسلام(ص)فرمود: «زينوا القرآن باصواتكم‏» (31) 
از پيامبر(ص)پرسيده شد: چه كسى با صداى زيباتر قرآن مى‏خواند;فرمود: آن كه هرگاه قرائتش را بشنوى او را از خوف خدا ترسان‏ببينى.

خواندن هفتاد، يا چهل و يا هفت ‏بار فاتحه ‏الكتاب بر بالين‏ مريض از آداب عيادت است.

قرائت قرآن بر بالين محتضر مستحب است و در عروه براى زودتر راحت‏ شدن محتضر سوره «يس‏» و «صافات‏» سفارش شده است و نيز سوره «احزاب‏» و سه آيه آخر سوره «بقره‏» و «آيه ‏الكرسى‏» وارد شده است.

قرائت قرآن، هنگام طواف مستحب است.

صاحب كشف الغطاء، مى‏نويسد: خواندن قرآن درخانه مستحب است. 
در روايات نيز تاكيد فراوان بر لزوم انس با قرآن در منزل ‏شده است و از بركتهاى عظيم ارتباط با قرآن سخن به ميان آمده ‏است. از جمله: 
1- صداى زيباى قرآن در فضاى خانه روح و روان اهل ‏خانه به ‏خصوص كودك و نوجوان را تحت تاثير قرار داده و با گوشت و خون ‏او آميخته مى‏شود. 
2- بركت را افزايش مى‏دهد. شرور و آفت‏هاى شيطانى را از محيط خانه دور مى‏كند و روح محبت و صفا و سلامتى نيت را در افراد خانه ‏زنده مى ‏نمايد: 
«ان البيت الذى لا يقرا فيه القرآن و لا يذكرالله عزوجل فيه‏تقل بركته و تهجره الملائكه تحضره الشياطين‏» 
3- قرائت قرآن در خانه كودكان را مشتاق كرده به تعلم ‏مى‏كشاند، آموزش قرآن توسط كودكان عذاب را از اهل خانه و جامعه ‏دور مى‏كند و رحمت‏ خداوندى شامل حال آنان مى‏گردد.

قرآن پيمان خداوند با بندگان است، و به اندازه توان قرائت آن در هر روز سفارش شده است. 
(فاقروا ما تيسر من القرآن)در روايات، كمترين مقدار قرائت ده ‏آيه در هر روز است. و در روايتى امام هشتم(ع)پنجاه آيه را هرروز صبح بعد از تعقيبات نماز سفارش فرموده است. 
استمرار قرائت درهر روز، آثارى دارد; از جمله استجابت دعا پيش‏از آن كه دعا كند. خداوند فرمود: «كسى كه به جاى دعا و درخواست از من، به قرائت قرآن بپردازد، بالاترين پاداش شاكرين رابه او خواهم داد.»

قرائت قرآن خانمها در برابر نامحرم، اگرچه با صوت باشد اشكال ‏ندارد، مگر آن كه موجب تحريك و مفسده باشد. 
مرحوم گلپايگانى رحمه ‏الله عليه قرائت‏ بانوان و دختران‏ نزد بيگانه را نهى كرده است.

قرائت قرآن هنگام زيارت قبور مومنان مسحب است. صاحب عروه ‏مى‏نويسد: خواندن سوره «قدر» هفت‏بار، سوره‏ هاى «حمد، معوذتين ‏و آيه ‏الكرسى‏» هركدام سه ‏بار و آيه‏ هاى سوره «ياسين‏» هنگام ‏زيارت قبور مستحب است; و نيز مستحب است هنگام قرائت دست‏خود رابر قبر بگذارد و رو به قبله باشد.

گريستن هنگام قرائت قرآن مستحب است در روايات نيز قرائت همراه با حزن توصيه شده است. امام صادق (ع) فرمود: «اقرؤا القرآن بالحزن فانه نزل بالحزن‏» قرآن با حزن نازل شده، آن را حزين بخوانيد. 
گرچه موسيقى و آهنگ مناسب در قرائت قرآن حزن‏آور است ولى مقدار اندوه در قرائت‏به ميزان دريافت پيام و درك محتواى آن بستگى دارد. 
همچنين گريستن يا خود را به گريه زدن هنگام شنيدن صوت قرآن نيز مطلوب است.

گوش دادن هميشه همراه با ميل درونى‏ است. به خلاف شنيدنى كه در آن ميل درونى و توجه نيست. آنچه باعث‏ تحول درونى و ترس از خدا است، گوش دادن به قرائت قرآن است. صاحب كشف الغطاء، مى‏نويسد: گوش دادن به قرائت قرآن مستحب است. 
از امام صادق(ع) وارد است كسى كه به حرفى از قرآن گوش فرا دهد بدون آنكه آن را قرائت كند، براى او حسنه‏ اى نوشته مى‏شود، گناهى‏ از او محو مى‏گردد و درجه ‏اى بر درجاتش افزوده مى‏شود. 
درسوره انفال آمده است:(انما المومنون الذين اذا ذكر الله‏وجلت قلوبهم و اذا تليت عليهم آياته زادتهم ايمانا و على ربهم‏يتوكلون) 
«مومنان كسانى هستند كه چون خدا ياد شود دلهايشان بترسد وچون آيات او بر آنان خوانده شود بر ايمانشان بيفزايد و برپروردگار خويش توكل مى‏كنند.» 
باگوش دادن به قرائت آيه ‏هاى سجده‏ دار(فصلت، نجم، علق، حم ‏سجده)سجده فورا واجب مى‏شود. و نيز شنيدن اين آيه‏ ها از زبان بچه ‏نابالغ در صورتى كه قصد قرائت داشته باشد، سجده واجب است. ولى‏ شنيدن ترجمه اين آيات سجده واجب نيست.

اميرمومنان على(ع)فرمود: 
«ان‏افواهكم طرق القرآن فطهروها بالسواك‏» دهان‏هاى شما راههاى(قرائت)قرآن است. آنها را با مسواك پاكيزه كنيد. 
در فقه‏اهل‏سنت ازجمله حنفى، شافعى، مالكى و حنبلى، مسواك زدن قبل ازقرائت قرآن استحباب دارد.

پيامبر گرامى اسلام(ص)همراه داشتن قرآن هنگام مسافرت به خاك ‏دشمن را نهى فرموده است. از اين‏رو برخى از فقهاء مذاهب اسلامى ‏از جلمه: شافعى و حنبلى همراه داشتن آن را در مسافرت به خاك‏ كفار حرام دانسته ‏اند. و فقيهان شيعه آن را حمل بر كراهت‏ كرده ‏اند.

به نظر تمامى فقيهان، نجس كردن خط و ورق قرآن حرام است و اگرنجس شود بايد فورى آن را تطهير كرد. در صورتى كه تطهير ممكن ‏نباشد واجب است آن را محو نمود. 
برخى از فقهاء همچون امام عظيم الشان نجس كردن جلد و يا غلاف‏آن را نيز حرام مى‏داند.

نوشتن قرآن با مركب نجس حرام است. اگر از روى نادانى يا عمد نوشته شود بايد آن را از بين برد.

نوشتن تمام قرآن بر كفن مستحب است. بنابراحتياط واجب از نوشتن ‏قرآن بر جاهائى از كفن كه در عرف بى ‏احترامى است، خوددارى شود.

بردن قرآن به مستراح كراهت دارد.

جنب مى‏تواند قرآن همراه داشته باشد.ولى همراه داشتن آن براى‏جنب مكروه است. پشتوانه اين فتوا شهرت آن نزد فقيهان است.(شهرت فتوائى).

مستحب است ثواب قرائت قرآن را به پيامبر(ص) و امامان معصوم وحضرت زهرا: و مومنان نثار كند تا اين كه در هشت ‏با آنها باشد.

..........................