قرآن، حيات روشن دلهاست قرآن فروغ و شمع محفل هاست دل از فروغش نور مى گيرد جان از پيامش شور مى گيرد روشنگر سجاده و سنگر سرلوحه هر خط و هر دفتر قرآن كتاب مكتب و آيين قرآن كتاب استوار دين
از رموز «اعجاز قرآن» يكى هم همين طراوت ابدى و تازگى هميشگى و كهنه نشدن اين كتاب شگفت. با گذشتساليان و قرون است.
هنوز هم كه هنوز است. طنين روح انگيز قرآن، دلها را شيفته خود مى سازد و معارف بلند وحى و مضامين ژرف اين كلام آسمانى، عقول فرزانگان را مبهوت جذبههاى خويش مى گرداند و گذشت زمان هرگز نتوانسته است غبار نسيان و كمرنگى و فرسودگى بر چهره تابناكش بنشاند.
قرآن، عهد و ميثاق خدا با بندگان است و بايد پيوسته به اين «عهده نامه الهى» نگريست و تدبر كرد و از آن گهرهاى حكمتبه دست آورد و روح را در چشمه معارفش سيراب ساخت و جان راآينه وحى نمود.
امام صادق(ع) فرمود:
«قرآن، عهد خدا به سوى بندگانش است. پس سزاوار است كه يك انسان مسلمان در عهد خدا به خدا بنگرد و هر روز پنجاه آيه از آن را تلاوت كند»:
«القرآن عهدالله الى خلقه، فقد ينبغى للمرء المسلم ان ينظر فى عهده و ان يقرء منه فى كل يوم خمسين آية.» (1)
قرآن، كوثر شيرين و حيات بخشى است كه زمزم زلال معارفش، احياگر دلهاست و آواى دلنشين تلاوت آياتش، روح بخش است و صوت خوش ترتيل قرآن، تارهاى جان عارفانه را به نوا مى آورد، و... ترنم ملكوتى اين سروش غيبى، صفا دهنده ضميرهاى پاكدلان است. قرآن، كتاب خواندن و فهميدن و عمل كردن است.
كتاب آگاهى، شعور، عرفان، حكمت و حكومت است. آييننامه زندگى و تراز زيستن و منشور هدايت جامعه و سعادت انسانهاست. پس بايد خواند تا دل از فروغش نور گيرد. بايد فهميد، تا انديشه، از پرتوش بارور گردد.
بايد عمل كرد، تا از لبه پرتگاهها به اوج هدايتها رسيد.
چه لذت بخش استبر ساحل درياى قرآن نشستن و كام جان را از آن سيراب كردن.
چه گواراست، از چشمه سار اين «وحى» آب زندگى نوشيدن و عمر جاويد يافتن.
قرآن، سفره گسترده و پرنعمت الهى است.
بايد از قرائتش، ثواب برد و رهنمود يافت.
بايد از فهمش، انديشه و ذهن و دل را وسعتبخشيد.
و... بايد از عمل به آن، سعادت خويش را تضمين نمود.
راستى ... نسل امروز مسلمانان در سطح جهان، تا چه حد، از اين منشور آسمانى شناخت دارند؟ و تا كدام پايه، با مفاهيمش مانوس و آشناييد؟
و آيا حق قرآن ادا مى شود؟
و حرمت كلام الهى، پاس داشته مى شود؟
گرچه در عصر حاضر، روز به روز، اعجاز قرآن آشكار تر، كوثر زلالش جوشانتر و فروغ معارفش جهان شمول تر مى شود.
بويژه كه در حيطه علمى و عينى، پاسداران حريم وحى، به تبيين و تحقق آن پرداخته اند. و نظام اسلامى كشور امام زمان(عج) زمينه ساز اجراى محتوا و گسترش رهنمودها و تعاليم قرآن گشته است.
اما... تا مرز عمل به تكليف نسبتبه «كلامالله» فاصله زيادى مانده است. رسول خدا(ص) فرمود: «قرآن را پيشوا و رهبر خود قرار دهيد، چرا كه آن، كلام پروردگارجهانيان است.» «عليكم بالقران فاتخذوه اماما و قاعدا فانه كلام رب العالمين» (2)
بارى ... كاروانى از قرآن شناسان و قرآن فهمان و قرآن آموزان، با زبان و قلم و درس و نگارش و تحقيق و تفسير، به جلوه قرآن متجلى شدهاند. و به سوى افق پركرامت الهى، راه سپرده و مى سپارند.
آشنايى با دستاوردها و تلاشهاى پرارج و گرانمايه آنان، سپاس عملى و قدر شناسى اندكى از خدمت پرارج وارادههاى نستوه آنان در راه قرآن است. و تشويقى براى قرآن پژوهانى است كه در اين مسير، سرمايهگذارى علمى و فكرى و مادى و معنوى مى كنند.
بسيارند كسانى كه در طول تاريخ اسلامى، با قرآن رابطهاى صميمى و عميق برقرار كردند و اين «منشورآسمانى» را خواندند، فهميدند، حفظ كردند، نوشتند، پخش كردند، آموختند و در راه آن، عاشقانه از جان مايه گذاشتند و حتى «شهيد قرآن» گشتند.
و... حق هم همين است. مگر نه اين كه قرآن، بهار دلهاى خزان زده و طراوت انديشه هاى افسرده است؟ پس بايد با قرآن بيشتر آشنا شد. بايد با قرآن زيست. بايد در هواى معنوى قرآن نفس كشيد. و بر سر سفره پركرامت قرآن نشست و از فيض جوشان آن، كام جان را سيراب ساخت.
از سخنان اميرالمؤمنين(ع) است كه فرمود: «قرآن بياموزيد، كه بهترين سخن است و در قرآن ژرف نگر و فهيم گرديد، كه اين كتاب، «بهار دلها» است. و از نور آن «شفا» بگيريد، كه قرآن شفاى سينههاست. و آن را نيكو تلاوت كنيد، كه سود مندترين قصهها است.» (3)
و چه سعادتمندند آنان با قرآن انس دارند و فعاليتهاى قرآنى را مايه بركت، عمر و صفاى زندگى و رضاى قلبى خويش قرارداده اند.
آشنايى با كارهاى انجام شده پيرامون قرآن، چه به صورت علوم قرآنى، چه ترجمه و تفسير، و چه حتى خطاطى و تذهيب و كارهاى هنرى، از دير باز تا اكنون مورد علاقه قرآن شناسان و قرآن كاوان بوده است. واين كمترين تقدير از زحمات كسانى است كه در خدمت قرآن بودهاند. با همين انگيزه نيز از دير باز تا عصر حاضر، كسانى به كتابشناسى آثار مربوط به قرآن پرداخته وتاليفاتى به جامعه اهل مطالعه تقديم كردهاند، كه سعيشان مشكور باد.
برپايى نمايشگاههاى آثار قرآنى، همچنين برگزارى مسابقات آثار و تاليفات پيرامون قرآن كريم و قصص اين كتاب آسمانى و گزينش برترينها و اهداى جوايز به آثار ممتاز، همه و همه تلاشهاى ستودنى در اين مسير و مشوق ديگران در روى آوردن به ساحت اين كتاب ماندگار است.
اميد است كه توفيق الهى درمسير آشنايى، شناختن وشناساندن قرآن و مفاهيم بلندش، شامل شيفتگان معارف وحى گردد. آمين.
2- كنزالعمال، ج 1، ص 515.
3- جامع الاخبار والآثار، ج 1، ص 211.
..........................
پدیدآور ج. سنابرق
نشریه فرهنگ كوثر - شماره 22
تاریخ انتشار1388/10/13